Isparta ilinde, geç gelen bahar aylarında yaşanan zirai don olayı, tarım sektörü açısından büyük bir felakete neden oldu. Özellikle elma, gül, kiraz ve kayısı gibi önemli ürünlerde meydana gelen hasarlar, çiftçilerin ve üreticilerin yüzlerini güldürmek bir yana, ciddi maddi kayıplara yol açtı. Meteorolojik veriler, bu don olayının tarım takviminde beklenmedik bir şekilde ortaya çıktığını gösterirken, yerel üreticilerin bu durumdan nasıl etkilendiğine dair gözlemler ve değerlendirmeler de yapılmakta.

Zirai Don Nedir ve Neden Olur?

Zirai don, tarım alanlarında meydana gelen ve bitkilerin aşırı soğuktan zarar görmesi demektir. Bu durum, genellikle yaz ayına geçiş döneminde meydana gelir ve özellikle çiçeklenme döneminde kritik bir etkisi vardır. Isparta'nın coğrafi yapısı ve iklimi, tarım ürünlerinin gelişimi için uygun olsa da, beklenmedik sıcaklık düşüşleri büyük hasara yol açabiliyor. Özellikle 2023 yılının bahar aylarında, Isparta'da meydana gelen ani sıcaklık değişimleri, zirai don olayının tetiklenmesine sebep oldu. Çiftçiler, don riskinin farkında olsalar da, bu kadar büyük bir zarar beklemiyorlardı.

Etkilenen Tarım Ürünleri ve Ekonomik Sonuçları

Elma, gül, kiraz ve kayısı, Isparta'nın tarımsal üretiminin belkemiğini oluşturan ürünlerdir. Ancak bu yıl yaşanan zirai don, bu ürünlerin gelirlerini tehdit eder hale geldi. Özellikle kiraz ve kayısı ağaçları, çiçek açma döneminde don olayına maruz kalırken, elma ve gül ise erken açan tomurcuğun etkisiyle büyük zarara uğradı. Üreticilerin beyanlarına göre, bu kayıplar, bazı ailelerin geçim kaynaklarını tehdit ederken, bölgesel ekonomi üzerinde de olumsuz bir etki yarattı.

Isparta Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından yapılan açıklamalara göre, don olayının etkileri henüz kesin bir şekilde hesaplanamamış olsa da, elde edilen ilk veriler, çiftçilerin beklediklerinden çok daha fazla kayıpla karşı karşıya olduklarını gösteriyor. Özellikle kirazda yaşanan kayıpların %70'leri bulabileceği, elma ve kayısıda ise %50-60 arasında bir azalmanın yaşanabileceği tahmin ediliyor. Bu da demektir ki, üreticiler hem bu yıl hem de gelecek yıllarda maddi anlamda büyük bir darbe alacaklar.

Don olayının ardından, Isparta’daki çiftçiler, zararlarını telafi etmek için çeşitli yollar aramaya başladı. Devlet desteklerinin artırılması, tarım sigortalarının gözden geçirilmesi gibi talepler ön plana çıkarken, birçok çiftçi geçim kaynaklarını korumak için alternatif ürünlere yönelmeye çalışıyor. Ancak, bu tür değişikliklerin kısa vadede bir çözüm sunması mümkün görünmüyor.

Yerel üreticilerin hissettiği kayıplar sadece ekonomik anlamda değil; sosyal yapı üzerinde de derin etkiler yaratabilir. Isparta gibi tarım üzerine kurulu ekonomilere sahip bölgelerde, tarımsal verimliliğin düşmesi, iş imkanlarını azaltacak ve göç gibi sosyal problemleri tetikleyebilecektir. Uzmanlar, bu durumda çiftçilere destek olunması gerektiğinin altını çizerken, yerel yönetimlerin ve devletin sürece el atması gerektiğini vurguluyor.

Özetle, Isparta'da yaşanan zirai don olayı, tarım ürünlerinde beklentilerin çok altında bir verimle karşılaşılmasına neden oldu. Çiftçiler, bu tür iklim koşullarına daha dirençli mahsuller yetiştirme çabası içine girerken, don olaylarının tekrar yaşanmaması için çeşitli önlemler alınması gerektiği konusunda hemfikir. Isparta'daki tarım sektörü için acil çözümler geliştirilmediği takdirde, bölgede tarımsal verimlilik giderek daha büyük bir sorun haline gelecektir.